تاریخچه و منشأ کوکسا
نام “کوکسا” (Kuksa) از زبان فنلاندی آمده است. در زبان فنلاندی، کلمه “kuksa” به معنای لیوان چوبی است. این کلمه از ریشه‌ای در زبان‌های بومی شمال اروپا، به‌ویژه در زبان سامی‌ها (Búre Sámi) که در نواحی شمالی اسکاندیناوی زندگی می‌کنند، مشتق شده است.همچنین، در زبان سامی به آن “گوکسی” (Guksi) گفته میشود.
در گذشته، این واژه به نوعی از لیوان‌های چوبی اشاره داشت که به‌طور سنتی از چوب‌های مقاوم و محلی ساخته می‌شدند و در زندگی روزمره بومیان این نواحی برای نوشیدن مایعات و نگهداری از نوشیدنی‌ها استفاده می‌شد. بنابراین، نام “کوکسا” بیشتر به معنی یک ظرف سنتی است که از چوب ساخته شده و ریشه در فرهنگ و تاریخ مردم اسکاندیناوی دارد.
مهم‌ترین نکته‌ای که باید درباره کوکسا و ارزش‌هایی که منتقل می‌کند به یاد داشته باشید این است که، فرقی نمی‌کند آن را چه نامید، یک کوکسا واقعی لیوانی است که با دستان خودتان ساخته‌اید یا لیوانی که به شما هدیه داده شده است.
طبق گفته‌ی مردم سامی، دادن یک کوکسا به معنای هدیه دادن خوشبختی است. این سنت هدیه دادن نمادی از عشق، خوش‌شانسی و ارتباط معنادار با فرد گیرنده است. این فقط یک شیء فیزیکی نیست، بلکه خود عمل هدیه دادن است که با خود روحیه آرزوی خوب و مثبت را به همراه می‌آورد.
سنت بر این است که هیچ‌گاه نباید کوکسا را شست، زیرا ممکن است خوش‌شانسی آن از بین برود! باید آن را تنها در جویبار یا دریاچه آبکشی کرد. بنابراین نباید آن را در ماشین ظرف‌شویی قرار داد و نباید با مایع ظرف‌شویی شست.
ویژگی‌های کوکسا:
- مورد علاقه کوهنوردان و طبیعت‌گردان: کوکسا محبوب است در میان کوهنوردان، کمپینگ‌کنندگان و علاقه‌مندان به طبیعت به دلیل کارایی و ارتباطی که با طبیعت برقرار می‌کند. طراحی سبک و در عین حال مقاوم آن، آن را برای نوشیدن در دل طبیعت ایده‌آل می‌سازد.
- دست‌ساز: هر کوکسا به‌طور دست‌ساز با دقت و مهارت ساخته میشود و اغلب توسط هنرمندانی ساخته میشود که از روش‌های سنتی استفاده می‌کنند. این دقت در ساخت، هر قطعه را ویژه و منحصر به فرد می‌کند.
- آویخته بر کمربند سامی‌ها و برخی از اسکاندیناوی‌ها: این لیوان باستانی به‌طور سنتی بر کمربند سامی‌ها و برخی از مردم اسکاندیناوی آویزان میشود. با استفاده از بند چرمی به راحتی قابل حمل است و نه تنها آن را کاربردی می‌کند بلکه نمادی از سنت و هویت فرهنگی نیز به شمار می‌آید.
کوکسا چگونه ساخته میشود؟
ساخت کوکسا یک فرآیند دقیق و هنری است که با دقت و مهارت انجام میشود. این فرآیند شامل چندین مرحله است که هر کدام به‌طور خاص برای ایجاد یک کوکسا با کیفیت و مقاوم انجام می‌گیرد.
مراحل ساخت کوکسا:
- انتخاب چوب مناسب: اولین قدم در ساخت ، انتخاب چوبی مقاوم و با دوام است. معمولاً از چوب گردو یا سایر چوب‌های طبیعی استفاده میشود که علاوه بر زیبایی، استحکام لازم را برای این نوع لیوان فراهم می‌کند.
- برش اولیه: چوب انتخابی به اندازه و شکل مورد نظر برش داده میشود تا ابعاد اولیه شکل گیرد. این مرحله، پایه‌گذار مراحل بعدی ساخت است.
- تراشیدن داخلی: پس از برش اولیه، قسمت داخلی به‌دقت تراشیده میشود تا فضای کافی برای نوشیدن فراهم گردد. این مرحله حساس است و نیازمند دقت زیادی است تا شکل داخلی کاملاً متناسب با نیاز استفاده‌کننده باشد.
- تراشیدن خارجی: در این مرحله، شکل خارجی به دقت تراشیده میشود تا ظاهری زیبا و متناسب با طراحی مورد نظر ایجاد شود. این بخش از ساخت نیازمند مهارت در ایجاد خطوط دقیق و ظریف است.
- سنباده‌زنی و تمیزکاری: بعد از تراشیدن، سطح کوکسا با استفاده از سنباده صاف و نرم میشود تا هر گونه زبری از بین برود و سطحی صاف و یکدست به دست آید.
- روغن‌کاری: در آخر، با استفاده از روغن‌های طبیعی ضدآب (برموواکس) پوشش داده میشود. این کار باعث محافظت از چوب در برابر آسیب‌ها و افزایش دوام آن میشود.
کوکسا و لیوان های چوبی کهن پیکره
تمامی این مراحل به‌صورت دستی و با دقت بالا انجام میشود تا یک کوکسا با کیفیت و با اگر قصد خرید لیوان چوبی و کوکسا را دارید میتوانید به صفحه دسته بندی لیوان چوبی و کوکسا کهن پیکره مراجعه کنید و انواع لیوان هایی چوبی را مشاهده فرمایید.
